Verontrustende berichten in de kranten van afgelopen week. Van de ongeveer duizend bibliotheken in Nederland, wordt bijna een derde bedreigd met sluiting. Het centrum van de boekuitleenkunst zoals we die al zo lang kennen, dreigt aan de wereld van modern ondernemerschap ten onder te gaan. Ernstig of een logisch gevolg van?
Te leven in een vrij land, brengt relatieve voordelen met zich mee. Je hoeft niet telkens over de schouder te kijken of een gleufhoed met regenjas je volgt, je hoeft er niet bang voor te zijn dat je als scribent zomaar in het gevang je komende tijd mag passeren en je mag kiezen. Dat laatste is echter een beperkt gebeuren. Keuzes maken mag, maar wel met mate.
Van een klim naar de top van een berg kan meestal worden gezegd dat het weliswaar moeizaam, maar waardevol was. Moeizaam omdat de inspanning die ermee gepaard ging als fors is te omschrijven – de aantrekkingskracht van de aarde ontstijgen vergt nu eenmaal een behoorlijke investering – anderzijds is het uitzicht natuurlijk ongemeen prachtig. En dat vergoedt veel, zo niet alles. De weg naar een maatschappelijk ondernomen organisatie is soortgelijk. Het resultaat is nastrevenswaardig, de weg ernaartoe lang en intensief.
Nu het collegejaar 2010-2011 ten einde is, trekken de stofwolken van een jaarlang met scherp schieten door media, minister en andere belanghebbenden op. Wat rest is een troosteloos landschap van omgewoelde aarde en stompe boomresten, zoals de velden rondom Ieper na november 1918. Wat er is gebeurd, lijkt daar ook wel op. Herstel echter, is uitgesloten.
Kritisch zijn op je eigen werk, is slechts weinigen gegeven. Slechts zij die hiertoe in staat zijn, kunnen een stap zetten in de juiste richting. De rest blijft doelloos rondjes draaien. Om de hete brij heen, vanzelfsprekend, want wanneer het spannend wordt, is men met de staart tussen de benen er al weer tussenuit geknepen. Rare zaak, vraag om klare taal!
Waarom ik mij nog nooit heb gerealiseerd dat ook kleding duurzaam moet, is mij werkelijk een raadsel. Fietsen in plaats van autorijden, biologische kip in plaats van water met antibiotica, ik deed het al lang. Maar kleding? Nee, niet. Nog niet.
In tijden van economische stagnatie, is de inhoud van de eigen portemonnee het enige dat nog telt. Als in Portugal een hand wordt opgehouden, deinst de Fin terug. De afstand tussen de twee landen was nog nooit zo groot, sinds de toetreding van beide buitengebieden tot wat wij Europa noemen; Economisch Europa. Dat zou allemaal niet zo erg zijn geweest als niet juist het zijn van één groot Europa juist is gebaseerd op die solidariteit. Maar wat is de waarde ervan als je op het moment dat het nodig is niet thuisgeeft?
Soms kun je onbedoeld op de juiste weg raken. In een drukke stad twee keer een verkeerde manoeuvre, op een provinciale weg in Polen, in Hasselt een terras zoeken; voor je het weet, zit je gruwelijk verkeerd. Als je dan maar op richtinggevoel volhardt in het hervinden van de route, slaag je daar meestal in, in die zin is het onbedoeld dat je niet van plan was te verdwalen. ING – die grote Nederlandse bank aan het staatsinfuus – doet iets soortgelijks. Ware het niet, dat de juiste weg er eentje is die ook zij niet zelf zochten, die weg heet duurzaamheid.
Beelden van verwoesting zorgen voor verslagenheid, ook op 10.000 kilometer afstand. Daar hoeft geen onduidelijkheid over te bestaan. Het menselijk leed is voor hen, die middenin wat eens hun stad was staan en daar nu zonder moeite over de huizen heen kijken, evident. Groot dus. En sinds televisiebeelden niet meer via Telstar 1 gaan, kunnen we live het dak van een van de vele Japanse kerncentrales zien blazen. Tot in Keulen kun je het horen donderen.
Nog geen twee weken geleden stonden ze breedlachend af te trappen voor de statenverkiezingen: zelfingenomen VVD’ers bijeengedreven op een parkeerplaats aan zomaar een snelweg, omringd door een grote verzameling maximumsnelheidsborden. Het terugkerend thema op die borden was een getal, 130. De daar aanwezige club liberalen stond in hun smetteloos witte clubjasjes aan een treurig stuk weg en zij gaven te kennen er helemaal klaar voor te zijn. Waarvoor is tot op de dag van vandaag volstrekt onduidelijk. Het beeld laat me niet los. Maar waarom? Dat realiseerde ik me pas dit weekend.
