Paola Pisu

Komt de volgende zin je bekend voor? “Je zit net in deze functie en het is echt nog te vroeg voor een management development traject; daar ga je volgend jaar aan deelnemen!” Daar sta je dan met je goede gedrag, enigszins in de steek gelaten. Een twintiger die voor het eerst een club mensen aanstuurt en dat vanuit een idee van ‘zo zal het wel moeten’, dat meestal nergens aan is getoetst, wordt ingevuld.

Ik hoor ogenblikkelijk, vanuit herinnering, geluiden en flarden tekst opdoemen in mijn hoofd. Ken jij ze ook? De mensen die beweren dat je pas leiding mag gaan geven als je de 28 jaar gepasseerd bent. Dan pas zou je voldoende levenservaring hebben

Voornamelijk daar waar shareholder value hoogtij viert, er in budgetten gesneden wordt en leidinggevenden moeten bezuinigen, worden dit soort beslissingen genomen. En dat terwijl het lekkerbekje relatief geen drol kost. Maar, ga maar eens vragen wie er wil overwerken als het lekkerbekje, het broodje gehaktbal of het halve haantje is afgeschaft. Nagenoeg niemand wil dan nog op zaterdag komen opdraven, omdat het ritueel verdwenen is. Het ritueel van samen de schouders eronder zetten om het werk weg te werken om daarna als broeders te genieten van de eenvoudige blijk van waardering. Met zo’n maatregel neem je medewerkers twee zaken af

….. is dat andere zaken belangrijker zijn en dus niet mijn vraag of de kwestie die een collega graag aan wil snijden. Ze rennen – blijkbaar – van afspraak naar afspraak en zijn soms pas na drie dagen bereikbaar en dan wel tussen elf en half twaalf. Of er kan na vier uur even vanuit de auto gebeld worden: ‘Dan zit ik lekker rustig!’

Bij navraag over hun toch ietwat slechte bereikbaarheid blijkt dat ze ‘invloed willen uitoefenen en er zeker van willen zijn dat ze geen belangrijke bijeenkomst missen!’ Wat mij altijd opvalt, is de snelheid waarmee ze praten; alsof ze aan het hardlopen zijn.

Mark van Tooren is al jaren werkzaam EHRM-gebied. Hij heeft zowel een technische als HR-achtergrond. Wat is EHRM, wat is de stand van zaken en waar gaan we naartoe? In dit interview lees je de antwoorden.

Mark, kun je in het kort uitleggen wat EHRM inhoudt?

EHRM is simpelweg het inzetten van web- en internettechnologieën binnen HR. Wat het ‘E’-tje doet is het beschikbaar maken van functionaliteiten in de systemen van HR voor een veel grotere groep dan alleen de experts binnen HR. Die grotere groep bestaat voornamelijk uit medewerkers en managers. Daar zit overigens wel een crux.

De titel is een wel heel vrije vertaling van de kernboodschap van het beroemde Youtube filmpje ‘The power of words; change your words, change your world’. De link staat trouwens onderaan deze blog. Vrije vertaling of niet; je woordkeuze – of dat nu verbaal of op schrift gesteld is – maakt een wereld van verschil. Zie het volgende opmerkelijke voorbeeld. Toen de belastingdienst in de UK gedragswetenschappers hun gedragseconomische en sociaal psychologisch kennis liet toepassen op een brief, die gestuurd werd aan mensen met een betalingsachterstand, werden opmerkelijke resultaten geboekt.

De één krimpt bij het horen van het word mindfulness al in elkaar en noemt het bij voorbaat, zonder zich er ook maar een seconde in verdiept te hebben: ‘softe onzin’. De ander zweert erbij. Een derde wil zich er graag eens in verdiepen, omdat bij een concurrent sinds een half jaar een programma draait waarin dagelijks ruimte wordt gemaakt voor mindfulness. Deze laatste groep kan ik het volgende melden. Zowel in de VS als in Nederland is er onderzoek gedaan naar de resultaten van het opnemen

Zoenen kon ik haar, de managementassistente die me vertelde dat als het haar allemaal even teveel wordt zich terugtrekt in een kamer, haar iPod opzet en een aantal minuten luistert naar DJ Tiësto. Een dame, keurig in haar kleurige kledij, die zo’n verassende, onverwachte mededeling doet. Ze vertelde er nog bij dat ze zich in die paar minuten weer helemaal oplaadt. Waren haar leidinggevenden maar zo wijs. Eén van hen presteerde het om tijdens een supervisie de vraag op tafel te leggen hoe hij zijn mensen 150% van het werk in 100% van de tijd

Hij moet wel uit het goede hout gesneden zijn, wil hij in deze tijd waarin aan elkaar tegengestelde bewegingen zich voordoen, koers blijft houden als leidinggevende. Een voorbeeld daarvan is dat door de voortschrijdende automatisering banen verloren gaan en tegelijkertijd moeten minder medewerkers steeds klantvriendelijker werken. We leven in een beleveniseconomie waarin klanten een ‘goed gevoel’ bij organisaties willen hebben, terwijl diezelfde klant steeds meer via het Internet regelt. Houd dan als leider de moraal maar eens hoog.

Mijn laatste leidinggevende beweerde dat het onmogelijk is om medewerkers te motiveren. Volgens hem is het alleen mogelijk om ze te stimuleren en prikkelen. ‘Motivatie komt altijd van binnenuit; is intrinsiek’, zo beweerde hij. Satisfiers als het geven van bonussen, het verstrekken van een gratis lunch, kunnen sporten in een daarvoor ingerichte ruimte, het prettig inrichten van de kantoorruimtes, enzovoort kunnen ervoor zorgdragen dat medewerkers zich prettiger voelen. Dit soort inspanningen door de werkgever worden door (groepen) medewerkers zeker gewaardeerd. Echter, het zijn niet de steunpilaren waarop binden en boeien en een groei van engagement op rusten.

Hoe stimuleer je de intrinsieke motivatie dan wel?

Het functioneren van zelfsturende teams is blijft een bron van zorg. De afgelopen, bak ‘m beet, twee tot vier jaar zijn bij diverse organisaties managementlagen weggesneden en heeft zelfsturing zijn intrede gedaan. Er zijn organisaties die ervoor kiezen om het proces naar zelfsturing zorgvuldig te begeleiden en er zijn organisaties die ervan uitgaan dat het allemaal wel los zal lopen. Die ervan uitgaan dat een cruciaal aantal medewerkers hun verantwoordelijkheid nemen en (team)zaken zich op een natuurlijke wijze (her)schikken. Daar waar aan een aantal basisvoorwaarden voldaan is, heeft een zelfsturend team veel meer kans op successen, dan bij een groep medewerkers die verschillend tegen een aantal zaken aankijken en zich dito gedragen. Het heeft in eerste instantie niet eens te maken met het halen van een gezamenlijk doel. Waarmee dan wel?