Paola Pisu

Vanaf het begin heb ik me enigszins kritisch opgesteld jegens microfinanciering. Waarom? Omdat het ten onrechte werd gezien als dè oplossing voor het bestrijden van armoede. De gedachte leefde dat microfinanciering armoede uit de wereld zou kunnen helpen. Mohammed Yunus kreeg de Nobel prijs voor het op de kaart zetten van microfinanciering en (toenmalig prinses) Maxima was het sympathieke Nederlands gezicht van microkredieten. Ik zag echter verschillende struikelblokken op deze route naar een wereld zonder armoede. Microfinanciering kon naar mijn mening nooit aan de hoge verwachtingen zou kunnen voldoen en de exponentieel groeiende volumes in microfinanciering waren mijns inziens niet helemaal gegrond.

De uitdagingen in microfinanciering
Het gemiddelde leenbedrag in microfinanciering is een paar honderd euro. Heel typisch gezegd
koopt de micro-ondernemer met behulp van de lening een koe en verkoopt de melk. Voordat de
lening verstrekt wordt dient het microfinancieringsinstituut (MFI) een kredietanalyse te doen op de micro-ondernemer. Maar hoe doe je dat als er geen betrouwbare informatie beschikbaar is? Verder betreffen het veelal korte looptijden en vinden terugbetalingen wekelijks en soms dagelijks plaats. Bij elkaar genomen is het uitgeven en onderhouden van zo’n kleine lening heel duur. De operationele kosten zijn dan ook hoog voor MFIs. Doordat de verschillende MFIs vaak niet met elkaar communiceerden over al die kleine leners was het makkelijk voor mensen om bij verschillende MFIs een lening te verkrijgen. Dit leidde in sommige landen tot (te) grote schulden bij kleine ondernemers die de ene schuld op zich namen om de andere af te betalen. Hier is gelukkig een slag in gemaakt en middels kredietbureaus wordt veel beter bijgehouden of een persoon niet teveel schuld heeft opgebouwd. Aan de andere kant konden de succesvolle micro-ondernemers niet uitgroeien naar een bedrijfje dat ook in staat is om andere mensen aan te nemen. Slechts 5% van de micro-ondernemers groeit door. De potentie wordt gelimiteerd doordat MFI’s geen grotere leningen kunnen verstrekken (bijv ten behoeve van de aanschaf van machines). Ook zijn de looptijden te kort (vaak tot 12 maanden) en de terugbetaalschema’s te strikt (vaak maandelijks), waardoor er niet goed geïnvesteerd kan worden in de groei.
Het grootste probleem dat we echter hebben met microfinanciering als oplossing voor armoede, is dat de aanname wordt gemaakt dat iedereen een ondernemer is. Helaas is het niet zo dat je iedereen geld kan geven en er dan vanuit kan gaan dat ze daar een productieve business mee kunnen draaien waardoor ze zichzelf kunnen voorzien. Mensen hebben vooral een baan en stabiliteit nodig, niet geld om te ondernemen.

Een betere oplossing
Ik geloof in het investeren in sterke MKBs met groeipotentieel. De oprichter(s) van dit soort
bedrijfjes hebben laten zien succesvolle ondernemers te zijn. Door geld te lenen creeren ze banen, vaak voor niet of laag opgeleide mensen. Het financieren van MKBs kan tegen lagere operationele kosten en is veel beter op te schalen dan microfinanciering.
Ik ben mij bewust van de beperkingen van dit model. Om echt uit de negatieve spiraal van armoede te komen heeft men niet alleen een baan nodig, maar ook toegang tot basisbehoeften zoals energie, water, zorg en educatie. Via het online platform Lendahand, waar ik mede-oprichter van ben, kan men tegenwoordig aan zowel MKB-financiering als aan toegang tot basisbehoeften bijdragen terwijl een gezond rendement verdiend wordt. Zo kan je gezinnen bijvoorbeeld helpen solar home systems aan te schaffen. Met het geld wat ze besparen op kerosine kunnen ze vervolgens de lening afbetalen.

Microfinanciering is niet dè oplossing maar wel onderdeel ervan
We zetten het online platform dus in om armoede op meerdere fronten te bestrijden. Het leuke en interessante is dat microfinanciering daar een onderdeel van kan zijn. Een basisbehoefte is namelijk ook toegang tot financiële diensten. Het is voor veel mensen niet mogelijk om te lenen, sparen, pensioen op te bouwen en verzekeringen af te sluiten. En dat zijn producten en diensten die men nodig heeft om de toekomst iets zekerder te maken. Dit wordt ook wel financial inclusion genoemd. Sinds we een aantal jaar geleden Lendahand zijn begonnen is de verwachting t.o.v. microfinanciering een stuk realistischer. Het hoeft niet meer de belofte in te lossen dat het armoede zal laten verdwijnen. Verder heeft zich op financieel-technologisch vlak een aantal interessante ontwikkelingen voorgedaan. Men is steeds beter in staat om via mobiele apps en data de kredietwaardigheid van iemand juist in te schatten of uberhaupt de identiteit van iemand vast te stellen. Ook is het (mobiele) betalingsverkeer in opkomende landen veel efficiënter geworden. Verder zal blockchain technologie interessante mogelijkheden gaan bieden (footnote: zie Billion to Gain). Nu microfinanciering de hype voorbij is kan het een steile leercurve gaan ontwikkelen. En Lendahand wil iedereen de mogelijkheid geven daar onderdeel van te zijn.

—————————————————————————————

Auteur: Koen The
Bio: Koen The is sinds 2014 werkzaam voor Lendahand als CFO en COO. Koen heeft een achtergrond in investment banking in Amsterdam en Londen waar hij voor diverse internationale
investeringsbanken (o.a. Goldman Sachs en Barclays Capital) heeft gewerkt. Zijn expertise omvat onder andere distributie en structurering van vastrentende waarden, derivaten en alternatieve beleggingen. Koen heeft econometrie gestudeerd aan de VU in Amsterdam en zijn MBA behaald aan UC Berkeley op een Fulbright beurs.

Enviu, ontwikkelaar van innovatieve sociale ondernemingen, opent op donderdag 15 september een nieuw kantoor in San Francisco in de Verenigde Staten. Verschillende van Enviu’s bestaande ondernemingen staan op het punt om op te schalen, of in een nieuwe regio gerepliceerd te worden. Daarmee is het voor Enviu het juiste moment om internationaal uit te breiden.

Igor heeft promotie gemaakt en is nu regiomanager in het westen van het land. Hij is verantwoordelijk voor twaalf vestigingen in de uitzendbranche. Het is zijn doel om binnen de organisatie nog een stap of twee te maken. Met zijn 38 jaar heeft hij daar – volgens eigen zeggen – ruim de tijd voor. Overigens heeft hij ook laten weten dat hij ‘wil blijven wie hij is’ en zijn gedrag niet aan gaat passen nu hij een nieuwe functie heeft.                                                                 Een ander voorbeeld.                                                                         ‘Daar gaat toch niemand in trappen als ik tijdens een kennismakingsgesprek een verhaal over mezelf ga vertellen!’ En ik kan mijn LinkedIn wel zo gaan aanpassen op de manier zoals dat dan volgens een personal brand moet, maar ik weet zeker dat iedereen daar zo doorheen prikt!’ Aan het woord is Eva. Ze is begin vijftig en op zoek naar ander werk. Via haar vorige werkgever is ze in een van werk naar werk traject geplaatst.

Beiden lijken zich onbewust van het feit dat de nieuwe situatie nieuwe eisen aan hun stelt en dat ze pas

De meesten van ons werken nauw samen met collega’s die – pak ‘m beet – vertegenwoordigers zijn van drie tot wel vier verschillende generaties. De mogelijkheid op misverstanden door het gedrag van teamleden is hoog. Het is erg gemakkelijk, zie inleiding bij deze blog, om snel een verkeerde indruk te krijgen van de andere generatie.

Deze misverstanden doen zich voor in verschillende werksituaties, maar centreren zich rond een aantal essentiële teamactiviteiten.

Op de onlangs gepubliceerde lijst van de meest innovatieve landen, bleek Nederland een paar plaatsen gestegen. Maken we al gebruik van het totale potentieel  aan innovatieve krachten? Het antwoord is: ‘het kan altijd beter’. We zetten deze, in de tijd waarin we de stofwolken van de crisis van onze kleding aan het afkloppen zijn, nog te weinig bewust in.
Daar waar het wel wordt ingezet, groeien organisaties als kool en verdubbelen ze hun omzet jaarlijks. Bij de opening, begin september, van het nieuwe pand van mijn accountant, sprak ik een jongeman van midden twintig die sinds zijn 16e jaar op innovatieve wijze onderneemt in de printwereld. Zowel hij als het accountantskantoor groeien. De laatste door het uitbreiden van de dienstverlening met mediation plus dat ze klantgerichtheid steeds meer invulling geven en ook mij als klant positief verrast.
Daar is durf  en geloof voor nodig, de bereidheid om risico’s te nemen en het vrijmaken van tijd voor innovatie.

Want zeg nou zelf; je kent toch ook de uitspraak dat het eenzaam is aan de top? Bijna altijd wordt er gesproken over leiderschap als een solistische taak. Als er naar voorbeelden van leiders wordt gevraagd, dan volgen steevast grote namen als Nelson Mandela, Moeder Theresa, Neelie Smit, Barack Obama en dergelijke. Allemaal mensen die gedurfde acties uitvoerden en daardoor zo bekend zijn. Hun acties lijken vanuit het individu te zijn voortgekomen. We vergeten dat er een ‘community’

‘Kruisbestuiving is echt een te gekke techniek als je originele ideeën wilt genereren tijdens je brainstorm. Je kunt bijvoorbeeld een ex-wc-juffrouw vragen om mee te denken. Nu ze toch bijna allemaal hun baan hebben verloren, omdat er van die muntjesautomaten langs de snelweg zijn geplaatst ……’

Deze opmerking plaatste ik onlangs tijdens een trainingsdag. Verbaasde blikken en opgetrokken wenkbrauwen zijn mijn deel. Kan zijn dat de suggestie ietwat te out of the box was? Of is er iets anders aan de hand? Een dag later namelijk was ik zelf lid van een brainstormpanel waaraan mensen deelnamen die heel verschillende professies vertegenwoordigden met als doel om door kruisbestuiving een zo groot mogelijk aantal originele en levensvatbare ideeën te verzamelen.

Twee dagen in het teken van brainstorming en creativiteit waarin qua houding en denken over creativiteit een aantal opmerkelijke verschillen zichtbaar werden.

Eén van de redenen waarom ik in 2005 voor mezelf begon, was dat ik de eindeloze en saaie vergaderingen helemaal spuugzat was. En nu ik er zo over nadenk, vraag ik me af of het meest genoemde doel van vergaderingen, elkaar informeren, hoognodig aan vervanging toe is. Wat zou er gebeuren als het doel is: elkaar inspireren en energie geven? Maar goed; laten we eerst eens even kijken naar de huidige, dagelijkse praktijk rond vergaderen.

De meeste leidinggevenden zijn eigenlijk niet tot nauwelijks opgeleid in de kunst van effectief en